Smaakmakende trainingen, vier lagen:
‘Een gesloten vuist kan geen vers water scheppen.’ (Oude tekst uit het Taoïsme)

Dat wat voorspelbaar en bekend is heeft de voorkeur boven wat niet bekend en onvoorspelbaar is. Hierdoor kunnen mensen vast raken en lang blijven zitten in patronen en situaties die niet eerlijk, open en respectvol zijn en die een positieve ontwikkeling zelfs tegenwerken en/of blokkeren. Bij ‘verandering’ richten we ons vaak alleen op het niveau van * de vaardigheidslijn (b.v. het aanleren van communicatie skills) en verwonderen ons dat er naderhand niets lijkt te verbeteren. We vergeten dat er nog drie onderliggende niveau’s meespelen: de psychologische lijn, de filosofische en de zingeving-lijn. Een gewenste verandering zal niet op gang komen of blijvend zijn als er geen balans is aangebracht in alle vier de lagen.

* Westerse psychologie:
Wij zijn vooral patronen.
Ons denken heeft een zeer beperkt perspectief.
Je ziet niet wat er is, je ziet wat je weet.
Jouw ‘realiteit’ is niet wat je ziet, maar wat je denkt te zien nadat je data uit het verleden hebt toegevoegd. Hierdoor raak je vast in je Ingebeelde Waarheid.
Daar tegenover staat Waarneembare Waarheid. Deze Waargenomen Realiteit is een hele hoge staat van zijn. In deze staat vertekenen we niks. Je haalt jezelf weg uit je ‘drama’ en uit je Verhaal.
Wie hier vanuit leeft bekijkt alles uit een volkomen ander, creatief perspectief. De plaats van waaruit je kijkt bepaalt wat je ziet. Verander je manier van kijken en dat wat je ziet verandert.
Ons perspectief leren uitbreiden tot over de grenzen van bestaande data.
Onszelf de vraag durven stellen: ‘Wat is hier het hoogste perspectief?’ En daar naar handelen.
Betekenis toevoegen aan onze dagelijkse bezigheden.

* Oosterse filosofie:
I Tsjing 27: Let op! In conflicten tussen mensen moet u erop letten wat u anderen geeft en wat anderen u geven. Zijn dat aanmoedigingen, stimulansen en keuzes of zijn het beschuldigingen, verwachtingen en verwijten? Leer het drama van de ander benoemen en blijf uit het tegendrama. Weet wat er in uw mond zit. Waarmee voedt u uw karakter en geest?

Als je troebel water met rust laat, wordt het vanzelf helder. (Lao Tse)

Het Oosterse denken houdt zich bezig met harmonie/balans. Alles is voortdurend in verandering. Het gaat in het leven niet om het streven naar geluk, maar om de vaardigheid om goed te leren reageren op de veranderingen. Hiervoor is het nodig je karakter te trainen. Een gebeurtenis van stress creëert een mate van shock in het brein. Het zenuwstelsel stuurt het signaal naar het endocrine-systeem die adrenaline en cortisol afgeven. Hierdoor raakt ons bewustzijnsniveau vernauwd en ons immuun-systeem verzwakt.
Bij stress schiet je zogezegd in de ‘Beschermingsstaat’ (= overleven). Je karakter trainen betekent dat je de ‘Groeistaat’ (= open, nieuwsgierig en leerbaar) weet vast te houden, zeker als het moeilijk wordt.

* Betekenis of Zingeving, gezien vanuit improvisatie-theater: 
De held in een goed lopend verhaal begint vaak vanuit een ‘Keuze 2’ leven. Hij zit vast, voelt zich niet tevreden en heeft geen zin om in beweging te komen. Door een onverwachte gebeurtenis wordt zijn wereld wakker geschut. Het leven vraagt om wel in beweging te komen. Vaak geeft hij hier met veel tegenzin uiteindelijk gehoor aan. Dan wachten er obstakels, problemen en weerstand. Er vindt een strijd plaats waarbij we de hoofdpersoon zien groeien. Hij ontwikkelt vaardigheden en doet inzichten op. Uiteindelijk overwint hij de moeilijkheden en kiest voor een ‘Keuze 1’ leven. Het verleden is niet voor niets geweest. De held heeft zijn strijd om weten te zetten naar creativiteit, is gegroeid in zijn karakter en maakt zo het verleden ‘zinvol’/betekenisvol.

De vaardigheden die een acteur paraat moet hebben om vanuit improvisatie een verhaal te laten ontstaan zijn levenswijsheden voor hen die ze weten toe te passen in het dagelijkse leven. Begrippen als: ‘voorkom blokkeren, doorbreek de routine, elkaar een goede tijd geven, wees middelmatig, minimaliseer en durf te falen geven energie aan het leven. Geen theorie, echt praktisch. Een soort Praktische Psychologie voor op de werkvloer. Hierdoor krijgt het leven van ‘de held’ betekenis en kan hij letterlijk en figuurlijk zin geven aan de dingen die gebeuren in zijn leven. Stil staan bij ‘de zin’ die jij geeft aan de situatie.
Kies je voor veiligheid of kies je voor ontwikkeling?

Two roads diverged in a wood, and I—I took the one less traveled by, And that has made all the difference. (Robert Frost)